به گزارش روا ۲۴ به نقل از مجله دانستنیها گزارشی درباره گروه معروف کرهای BTS را میخوانید.
کی-پاپ؛ موسیقی نوظهور
پاپ کرهای یا بهاختصار «کی-پاپ» یکی از متفاوتترین سبکهای موسیقی است که این روزها طرفداران بسیاری در جهان پیدا کرده. کی-پاپ را میتوان ایدهای متفاوت از عرضه و پخش موسیقی دانست که به نماهنگهای گیرا و جذابش شناخته میشود. گرچه عمر این ژانر پررنگ و لعاب به کمتر از سه دهه میرسد اما اکنون یک خردهفرهنگ تاثیرگذار و جهانشمول است که از اقتصاد تا سیاست را در برمیگیرد. کی-پاپ را همچنین میتوان صنعتی چند میلیارد دلاری دانست که نهتنها بهصورت مستقیم و با فروش تولیدات موسیقی و فرهنگی کسب درآمد میکند بلکه به شکلی غیرمستقیم باعث بازسازی برند کره جنوبی در جهان شدهاست. بهطوریکه بخش زیادی از کسانی که برای مسافرت به کره میروند یا محصولات این کشور را خریداری میکنند، بهخاطر علاقهای است که به موسیقی کی-پاپ و صنعت سرگرمی آن دارند. این کشور شرقی با استفاده از فرصتی که جامعه جوان در اختیارش قرار داد، نهتنها از بحران مالی سال ۱۹۹۷ آسیا رهایی پیدا کرد بلکه توانست چهره جدیدی از خود را به جهانیان عرضه کند.
دولتمردان کرهای در اواخر قرن بیستم دریافتند که «فرهنگ» میتواند کالایی پرسود برای صادرات باشد. به همین جهت در آن زمان قانونی را تصویب کردند تا سالیانه یک درصد از بودجه کل کشور به پرورش و حمایت از فرهنگ کرهای اختصاص یابد. این میزان معادل افزایشی ۶۰۰ درصدی برای بودجه فرهنگی بود. بنابراین تولید موسیقی کی-پاپ و سریالهای کرهای یا بهاصطلاح «کی-دراما» بیشتر شد و محبوبیت فرهنگ کره میان مردم کشورهای مختلف افزایش پیدا کرد. این محبوبیت همانند موجی فراگیر بود که از آسیا تا آمریکا را در برگرفت و در سالهای بعد به لطف اینترنت و شبکههای اجتماعی نظیر یوتیوب گسترش یافت. موج کرهای یا هالیو (한류) که بهمرور شکل و فرمی مشخص به خود گرفت، همان نو واژهای است که برای توصیف این اتفاق به کار میبرند.
میتوان گفت سنگ بنای هالیو بهعنوان نمایشی از فرهنگ کرهجنوبی، نه از دهه ۱۹۹۰ و پخش اولین سریال کرهای در خارج از کشور بلکه خیلی قبلتر و در دهه ۱۹۵۰ میلادی گذاشته شد. البته سانسور و بسته بودن فضای سیاسی تا مدتها اجازه نداد فرهنگ کره به دیگر نقاط جهان صادر شود اما بهمرور با برداشته شدن انحصار تلویزیون و ممیزی آثار فرهنگی، نسل جدیدی از هنرمندان پا به عرصه گذاشتند که نتیجهاش پخش سریال «عشق چیست» در کشورهای آسیای شرقی و سپس روی کار آمدن گروه «سئو تایجی و پسران» بود؛ گروهی که توانستند شالوده کی-پاپ را طراحی کنند. هالیو با بهرهگیری از کی-دراما و کی-پاپ در کنار برنامههای تلویزیونی و رادیویی، بهآرامی رشد کرد و امروزه تبدیل به موجی شده است که دیگر نمیتوان آن را نادیده گرفت. حالا سومین موج کرهای با نسل جدید گروههای کی-پاپ و در رأس آنها BTS از راه رسیده و توانسته پس از «گانگنام استایل» دوباره مردم زیادی را در اقصی نقاط جهان با خود همراه کند. شاید بیراه نباشد که بگوییم در موج جدید هالیو، کی-پاپ نقش پررنگتری نسبت به کی-دراما دارد.
موسیقی کره از آغاز تا امروز
داستان موسیقی سنتی کرهجنوبی به بیش از هزار سال پیش برمیگردد اما سرگذشت موسیقی عامه مردم کره به این اندازه نیست و به جهت داشتن بعضی المانهای غربی و بخصوص آمریکایی، به کمتر از یک قرن میرسد. در زمان استعمار ژاپن بر شبهجزیره کره، بعضی از خوانندگان این کشور با استفاده از ملودیهای مرسوم خارجی، آهنگهای مختلفی منتشر میکردند. همچنین بعضی از آهنگسازان ژاپنی با همکاری خوانندگان کرهای، تصنیف آرام و دلنشینی را به وجود آوردند که بعدها در کره جنوبی «تروت» نام گرفت؛ سبکی که بیشتر بر ووکال و صدای خواننده متکی است. در دوران جنگ شبهجزیره کره و حتی پس از اتمام آن در سال ۱۹۵۳، خوانندگان و بازیگران آمریکایی برای سرگرم کردن سربازان ارتش به این منطقه جنگ زده میرفتند. کمی بعد نیروهای آمریکایی حاضر در این کشور شبکهای رادیویی تاسیس کردند و به پخش موسیقیهای خود پرداختند؛ عاملی که سبب شد مردم کره با موسیقی غربی بیشتر از قبل آشنا شوند.
با شروع رشد اقتصادی و بهبود شرایط زندگی، اهمیت موسیقی در بین مردم این کشور آسیایی افزایش یافت و در سال ۱۹۵۹ «خواهران کیم» به نخستین خوانندگان کرهای تبدیل شدند که در آمریکا آلبوم موسیقی منتشر کردند. در دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ موسیقی پاپ غربی، راک کرهای و ثروت طرفداران بسیاری داشت اما پس از جنگ ویتنام قشر تحصیل کرده به موسیقیهای لیبرال و آزادیخواهانه روی آورد. پارک چانگ هی، سومین رئیسجمهوری کرهجنوبی و دیکتاتور وقت، با این سبک مخالف بود و به همین دلیل دستور داد که سانسور و ممنوعیت گستردهای بر انتشار موسیقی اعمال شود. این رویه تا ۱۰سال پس از ترور رئیسجمهوری پارک یعنی تا المپیک ۱۹۸۸ سئول ادامه داشت. در این دوران انحصار صوت و تصویر در اختیار دولت بود و اجازه نمیداد که هیچگونه موسیقی مخالف و حتی متفاوتی منتشر شود. عموما دولت و شبکههای تلویزیونی آهنگهای پاپ ملی را پخش میکردند؛ مانند آه! جمهوری کره (아! 대한민국) که از دید حکومت «آهنگ سالم» بود.
اما در سال ۱۹۹۲ اتفاق عجیبی رخ داد؛ گروهی با نام «سئو تایجی و پسران» که متشکل از سه نفر بودند، در یک برنامه استعدادیابی آخر هفته شرکت کردند. آنها نهتنها آهنگی متفاوت از ایدهآلهای حکومت اجرا کردند بلکه همزمان حرکات موزونی هم انجام میدادند که لااقل برای عامه مردم ناشناخته بود. اجرای آهنگ «من میدانم» (난 알아요) از طرف این سه نفر، شوک عجیبی به جامعه بسته کرهجنوبی وارد کرد؛ به حدی که داوران مسابقه استعدادیابی کمترین امتیاز ممکن را به سئو تایجی و پسران دادند اما در مقابل، قشر جوان کرهجنوبی از اجرای آنها استقبال کرد و بیش از ۱.۵ میلیون نسخه از اولین آلبوم آنها با آهنگ اصلی «من میدانم» به فروش رفت. نوع پوشش متفاوت سئو تایجی و پسران در کنار موسیقی جذاب، ترانههای انتقادی با محوریت دغدغه جوانان و رقص بِرِیک، مسیر آنها را برای به شهرت رسیدن هموار کرد. البته این مسیر با سختگیریهای دولتی و سانسور همراه بود.
سئو تایجی و پسران رسما در سال ۱۹۹۶ با آهنگ خداحافظی به فعالیت خود روی صحنه خاتمه دادند. بااینحال آنها راهی را شروع کرده بودند که دیگر کسی جلودارش نبود. در همین زمان لی سو مان، خواننده سابق و دانشآموخته دانشگاه لسآنجلس، نخستین گروه کی-پاپ را با نام H.O.T. به بازار موسیقی کره معرفی کرد. او که از یک سال قبل شرکتی در حوزه سرگرمی با نام SM تاسیس کرده بود، میدانست که بهزودی «موسیقی» محصول استراتژیک کره برای صادرات خواهد بود. لی سو مان به جهت ورود به این حوزه از سوی مردم «رئیسجمهوری فرهنگ» خوانده میشود و بسیاری او را پیشگام در اشاعه موج کرهای میدانند. پس از موفقیت H.O.T. با آهنگ Candy که ملودی بشاش و ریتم بالایی داشت، شرکتهای سرگرمی بیشتری تاسیس شدند. به این ترتیب تعداد گروههای نسل اول کی-پاپ افزایش پیدا کرد؛ از جمله این گروهها میتوان به S.E.S.، Fin.K.L، Shinhwa و g.o.d اشاره کرد.
در اواخر دهه ۱۹۹۰ شرکتهای فعال در حوزه کی-پاپ تصمیم گرفتند مدل تجاری «آیدول» را که در پاپ ژاپنی (بهاختصار جی-پاپ) استفاده میشد، بهکارگیرند. عاملی که در سالهای بعد موجب موفقیت و ترویج موسیقی کره در سطح دنیا شد. آیدول در درجه اول خوانندهای ماهر است اما علاوه بر آن در اجرای حرکات موزون، مدلینگ و بازیگری توانایی بالایی دارد. حضور این افراد در برنامههای تلویزیونی و سریالهای کی-دراما، ریتینگ و رتبهبندی آن را افزایش میدهد. شاید به همین خاطر است که بسیاری از کارگردانهای کرهای ترجیح میدهند بازیگر نقش اول خود را از میان خوانندگان کی-پاپ انتخاب کنند. البته رسیدن به مرحله آیدول، نیازمند سالها کارآموزی و تمرینهای طاقتفرساست. بهعلاوه این افراد باید حداقلهایی را داشته باشند؛ برای مثال قد بلند، وزن مناسب و صورت زیبا از جمله این موارد به شمار میروند.
با آغاز قرن بیستویکم و افزایش موج کرهای در کشورهای شرق آسیا، آهنگهای کی-پاپ بهآرامی در چارتهای معتبر نظیر بیلبورد قرار گرفتند؛ نشان از آنکه طرفداران کی-پاپ منحصر به کرهجنوبی نیستند و در کشورهای مختلفی به این سبک گوش میدهند. جامجهانی ۲۰۰۲ کره همانند المپیک ۱۹۸۸ فرصت مناسبی برای هالیو بود و بخش عمدهای از معروفترین آهنگهای کی-پاپ در هنگام برگزاری این رویداد پخش شد. در اواسط دهه ۲۰۰۰ و دبیو (آغاز به کار) گروههایی مانند Super Junior، Big Bang، Wonder Girls، Girls Generation، Kara، Shinee و 2NE1 شاهد حضور بیشتر موسیقیهای کی-پاپ در چارتهای معتبر بودیم. همچنین TVXQ که جزو گروههای کی-پاپ نسل اول است و تا به امروز فعالیت دارد، در این زمان حوزه کاری خود را بیشازپیش گسترش داد.
سال ۲۰۱۱ را میتوان نقطه عطفی در تاریخ صنعت کی-پاپ دانست؛ چراکه سه شرکت بزرگ سرگرمی کره جنوبی یعنی SM، YG و JYP نخستین تور خود را بیرون از قاره آسیا برگزار کردند و شبکه KBS هم تصاویر این تور را بهصورت مستقیم برای مخاطبان کرهای خود پخش کرد. این اتفاق نشان داد کی-پاپ طرفداران خارجی زیادی پیدا کرده. همین کافی بود تا یک سال بعد PSY (سای) با انتشار نماهنگ Gangnam Style (گانگنام استایل) به موفقیتی خیرهکننده برسد؛ نماهنگ او به نخستین ویدئویی در یوتیوب تبدیل شد که توانست به یک میلیارد بازدید دست یابد. حتی امروز هم با گذشت هشت سال از انتشار آن، بیش از ۳.۶۸ میلیارد بار دیده شده و هفتمین ویدئو پربازدید یوتیوب است. حرکت موزون اسبی، موسیقی ریتم بالای آن و البته دیوانگی بیحدومرز PSY در اجرای نماهنگ، سبب شد که گانگنام استایل بهسرعت در بین مردم جهان پخش شود و بحث درباره کی-پاپ در شبکههای اجتماعی افزایش یابد.
مانند هر پدیده نوظهور دیگری، بهمرور گانگنام استایل به فراموشی سپرده شد؛ گرچه Gentleman بهعنوان نماهنگ بعدی PSY به بازدید میلیاردی رسید اما نماهنگها و آلبومهای دیگر او همانند گانگنام استایل مورد استقبال قرار نگرفت. اصلیترین دلیلش این بود که مردم اروپا و آمریکا نمیتوانستند با موسیقی غیرانگلیسی ارتباط بگیرند. تا اینکه گروهی متشکل از هفت پسر جوان تمام قوانین را به هم ریختند؛ BTS با انتشار نماهنگهای Blood Sweat & Tears و سپس DNA نهتنها ثابت کرد که میتوان با اشعار کرهای مخاطبان انگلیسیزبان را به وجد آورد بلکه این فرمول برای هر گروه کی-پاپ دیگری هم قابلاجراست. حضور آنها بهعنوان نسل سوم آیدولهای کی-پاپ در جشنواره موسیقی آمریکا و سپس برنامههای تاک شو معروف نظیر آلن دجنرس، جیمی فلن و جیمی کیمل، نشان داد که آنها قصد ندارند صحنه را ترک کنند! BTS از آن زمان تاکنون یکبهیک جوایز داخلی و خارجی را فتح کرده و رکوردهای مختلفی از خود به جای گذاشته است؛ از جمله دستیابی به بیشترین تعداد بازدید نماهنگ در ۲۴ ساعت و هفتهها حضور در صدر چارتهای موسیقی.
حالا کرهجنوبی به لطف سرمایهگذاری چندساله خود در صنعت موسیقی پاپ، درآمدی هنگفت از این حوزه دارد و روزبهروز بر آن افزوده میشود. شاید تا سالهای آینده ارزش صنعت کی-پاپ به رقمهای بزرگی نظیر ۱۰ یا ۲۰ میلیارد دلار برسد؛ ارقامی که میتواند کشورهای درحالتوسعه را برای ورود به این بازار وسوسه کند. سئو تایجی و پسران با ارائه سبکی متفاوت در زمان خود، کی-پاپ را تعریف کردند و شرکتهای سرگرمی هم به آن فرم دادند تا میلیونها طرفدار موسیقی پاپ کرهای برای دیدن آیدولهای خود به سئول بروند و در کنسرتها شرکت کنند. طرفدارانی فارق از رنگ، ملیت، نژاد، دین و مرزبندیهای اجتماعی که صرفا میخواهند با گوش دادن به موسیقی کی-پاپ از دنیای شلوغ اطرافشان فاصله بگیرند و دقایقی را در دنیای رنگارنگ و ساده هالیو سپری کنند.
فراتر از صحنه با پیشاهنگان ضدگلوله!
احتمالا در سالهای اخیر اسمشان را زیاد شنیدهاید؛ BTS یا پسران بنگتن از معروفترین گروههای پاپ کرهای هستند که اخیرا سکان هدایت موج هالیو را به دست گرفتهاند. این گروه که به پیشاهنگان ضدگلوله هم شناخته میشوند، متشکل از هفت پسر جوان بیستودو تا بیستوهفتساله با نامهای جین، شوگا، جی-هوپ، RM، جیمین، وی و جونگکوک است که زیر نظر شرکت سرگرمی Big Hit فعالیت میکنند. آنها تاکنون برای ۳۹۸ عنوان نامزد شدهاند که در ۲۶۵ مورد جایزه دریافت کردهاند؛ از جمله مهمترین آنها میتوان به هشت عنوان «جوایز موسیقی بیلبورد» و «جوایز موسیقی آمریکا» اشاره کرد. به لطف طرفدارانی که «آرمی» نام دارند، ۱۰ آهنگ برتر BTS در اسپاتیفای بیش از یک میلیارد بار شنیده شده و ۲۰ میلیون نسخه از آلبوم آنها تنها در چارت موسیقی گائون کرهجنوبی به فروش رسیده است. این گروه هر ساله ۳.۶ میلیارد دلار به رشد اقتصاد کرهجنوبی کمک میکند و میزان درآمد مستقیم و غیرمستقیم آنها بیش از یک میلیارد دلار است. در فهرست ۵۰ هنرمند محبوب شبکههای اجتماعی که هر هفته از سوی مجله بیلبورد آمریکا منتشر میشود، BTS توانسته برای ۱۸۷ هفته رتبه اول را حفظ کند. عددی که بهخوبی میزان محبوبیت این گروه کرهای را در سطح دنیا نشان میدهد.
BTS با نظارت مستقیم بانگ شی هیوک، مؤسس شرکت Big Hit، شکل گرفت. او در سال ۲۰۱۰ با RM ملاقات کرد و از اجرای رپ او تحتتاثیر قرار گرفت. قراردادها با اعضای BTS یکبهیک امضا شد و درنهایت سال ۲۰۱۳ زمان دبیو آنها فرا رسید. پسران بنگتن شروع چندان خوبی نداشتند اما بهمرور توانستند خود را در دنیای شلوغ کی-پاپ مطرح کنند. استفاده از شعرهایی با محتوای فردگرایی، استقلال فکری، مشکلات دوران مدرسه و از بین رفتن رویاهای جوانی، سبب شد بسیاری از نوجوانان کرهای با BTS سمپاتی بگیرند و همذاتپنداری کنند. آنها بهمرور و با استفاده از ظرفیت شبکههای اجتماعی، در میان آیدولهای کی-پاپ درخشیدند و با هربار کامبک در چارتهای موسیقی کره بالاتر رفتند. شاید نقطه عطف فعالیت BTS، انتشار آلبوم «زیباترین لحظه زندگی» باشد که همانند سکوی پرتابی به سوی بازارهای خارجی و مخصوصاً آمریکا بود. آلبوم «بالها» به موفقیتی خیرهکننده رسید و پس آن سهگانه «عاشق خودت باش» باعث شد BTS با هر کامبک در صدر چارتهای داخلی و خارجی قرار گیرد. حالا پسران بنگتن هر جایی که کنسرت داشته باشند، بلیتهایشان در عرض چند ثانیه فروخته میشود و نماهنگهایشان به بازدیدهای چند صد میلیونی میرسد.
کیم تهیونگ کیست؟
هنگامیکه اسامی اعضای BTS را در شبکههای اجتماعی جستوجو میکنید، به نامهای متفاوتی برمیخورید. دلیلش این است که آنها «اسم صحنه» متفاوتی با نام اصلی خود انتخاب کردهاند؛ مثلا کیم نام جون، مین یون گی، جانگ هو سوک و کیم سئوک جین به ترتیب همان RM، جی-هوپ، شوگا و جین هستند. کیم تهیونگ هم نام «وی» را برای خود انتخاب کرده. او ۳۰ دسامبر ۱۹۹۵ در شهر دگو کرهجنوبی به دنیا آمد و به جهت داشتن صدای بسیار بم یا بهاصطلاح «باریتون» از سوی بانگ شی هیوک انتخاب شد. این صدای مردانه با تنالیته بالا در کنار تواناییش برای برانگیختن احساسات شنوندگان، از او یک آیدول تمام عیار ساخته است. وی همچنین نقشآفرینی در سریال کرهای «هوارانگ» را در کارنامه حرفهای خود دارد و الگویی برای آیدولهای دیگری چون پارک جی هون از Wanna One و جه هیون از Golden Child است.
فناوری فرهنگی پاپ کرهای
بسیاری بر این باورند که آیدولها با تمرین و کوشش فراوانشان در دوران کارآموزی به این مرحله رسیدهاند اما واقعیت این است که برای موفقیت یک آیدول مجموعهای از کارها باید صورت گیرد که به آن «فناوری فرهنگی» میگوید. این فناوری در قالب سیستمی یکپارچه نخستینبار از طرف لی سو مان، مؤسس و مدیر SM، معرفی شد و دربرگیرنده تمامی برنامههای لازم برای به موفقیت یک گروه کی-پاپ یا آیدول سولو (تکخوان) است.
1. استعدادیابی: گرچه بخش اعظم کارآموزان کی-پاپ اهل کرهجنوبی هستند اما بعضی از کشورهای دیگری مانند ژاپن، چین و… انتخاب میشوند؛ چراکه در صورت دبیو و آغاز به کار در صنعت کی-پاپ، طرفداران هموطن بیشتری نسبت به آیدولهای کرهای دارند و از این حیث میتوانند موفقیت یک گروه را تضمین کنند. برای مثال بَمبَم از گروه Got7 اهل تایلند است و هر زمان که گروهش کامبک میدهد و آلبوم منتشر میکند، آهنگهایشان درصدر چارتهای موسیقی تایلند قرار میگیرند. همچنین گاهی شرکتهای سرگرمی برای جذابتر کردن فرآیند انتخاب کارآموزان، برنامه استعدادیابی خود را در قالب یک شو تلویزیونی تولید میکنند. مثلا شرکت سرگرمی Starship با همکاری شبکه Mnet برنامهای در ۱۰ قسمت به نام No.Mercy روی آنتن برد و آیدولهای گروه Monsta X را انتخاب کرد.
2. آموزش: آیدولها پیش از رسیدن به مرحله دبیو باید هزاران ساعت تمرینات مختلف را پشت سر بگذارند. این تمرینها که میتواند از چند ماه تا چند سال طول بکشد، صرفا مربوط به خوانندگی نیست و از حرکات موزون تا بازیگری را شامل میشود. همچنین گاهی برای اینکه توان کارآموزان مورد محک قرار گیرد، در نماهنگ بعضی گروههای ارشد و باتجربهتر حاضر میشوند. حضور جی-هوپ عضو BTS در زمان کارآموزی در نماهنگ جو کوان از گروه 2AM نمونهای از همین اقدامات است.
3. تولید: حالا که آیدول توانسته دو مرحله قبلی را با امتیاز بالایی پشت سر بگذارد، نوبت به تولید موسیقی و نماهنگ کی-پاپ براساس توانمندیهای او است. برای نمونه اگر آیدول ووکالیست باشد، باید بخش مخصوصی از آهنگ را اجرا کند تا صدایش به خوبی شنیده شود یا اگر رپر است و توانایی بالایی در اجرای حرکات موزون دارد، باید بخشی از نماهنگ بر قابلیتهای او مانور دهد. در گروه Exo بکهیون خواننده اصلی و شیومین رپر جایگزین است تا در ساخت یک نماهنگ هر عضو گروه به یک اندازه در تولید مشارکت داشته باشد. همچنین شرکتهای سرگرمی کرهای با استخدام آهنگسازان و تهیهکنندگان خارجی مطمئن میشوند که موسیقی آنها حسی مشابه با موسیقی کشورهای دیگر دارد. مثلا در آهنگ Red Flavor از گروه Red Velvet دو تهیهکننده سوئدی با نام سیزر و لویی با شرکت SM همکاری کردند.
4. بازاریابی و مدیریت: خیلی از گروهها میتوانند موسیقی و نماهنگ جذابی تولید کنند اما به دلیل بازاریابی و مدیریت ضعیف شرکتهای سرگرمی عملا قادر نیستند در پلیلیستهای برتر هفته و چارتهای معتبر داخلی حاضر شوند. اتفاقی که درنهایت منجر به دیسبند یا منحل شدن یک گروه خواهد شد. شرکت در برنامههای تلویزیونی، ورایتی شو، سریالها و حتی مجریگری در برنامههای سرگرمی میتواند تاثیر بسزایی در موفقیت گروه داشته باشد. بهعنوان نمونه کیم هی چول، عضو گروه Super Junior، هر هفته در برنامه کمدی برادران دانا (아는 형님) حضور پیدا میکند و بهصورت غیرمستقیم باعث فروش بیشتر آلبومهای موسیقی گروهش میشود.
چرا کی-پاپ موفق شد؟
1. سبکی ترکیبی است
معمولا آهنگها براساس سازهای بهکاررفته، نوع اجرای خواننده و تدوین صورت گرفته روی آن در دستهبندیهای مشخصی قرار میگیرند؛ مثل پاپ، راک، رپ، هیپ-هاپ، EDM، پاپ راک و … که سبکهای شناخته شده هستند اما کی-پاپ ژانری مخلوط از چندین سبک موسیقی است و همین باعث شده هر سلیقهای را به خود جذب کند. سبک ترکیبی کی-پاپ گرچه با انتقاد فعالان صنعت موسیقی همراه بوده اما توانسته به ترویج سبکهای دیگر کمک کند. مثلا در آهنگ MIC DROP از BTS شاهد سه سبک هیپ-هاپ، EDM و راک هستیم که هر قسمت از آهنگ میتواند به ترویج این سبکها کمک کند. البته در کنار این نباید فراموش کرد گروههایی که صرفا در یک گونه موسیقی فعالیت میکنند، روزبهروز بر تعدادشان افزوده میشود. N.Flying، Day6 و Onewe از جملهبندهای موسیقی راک کرهای هستند که به دلیل موفقیت کی-پاپ شکل گرفتهاند.
۲. رنگ و وارنگ مثل کی-پاپ
یکی از اصلیترین دلایل موفقیت کی-پاپ، نماهنگهای پرزرق و برق آن است؛ استفاده از طیف رنگی روشن یا تیره بسته به مفهوم آهنگ در کنار لباسهای سفارشی، نوعی جذابیت بصری برای موسیقی پاپ کرهای فراهم کرده. درواقع بسیاری نه بهخاطر ریتم بالا و شادیبخش آهنگها بلکه به دلیل گیرایی و زیبایی نماهنگها طرفدار این سبک موسیقی شدهاند. البته در سوی مقابل، نماهنگهایی هم هستند که حالتی جدی دارند و طیف رنگی محدودی در آنها به کار رفته اما به دلیل برجسته بودن طراحی حرکات موزون، با اقبال گسترده طرفداران مواجه شدهاند. با کنار هم گذاشتن دو نماهنگ Monster از Exo و DNA از BTS میتوانید به خوبی متوجه این موضوع شوید.
3. گروهی مانند انتقامجویان!
در گروههای کی-پاپ هر کسی نقش خودش را دارد و نمیتوانید دو نفر را با وظایف مشابه پیدا کنید. در یک گروه پاپ کرهای، معمولا چند نفر خواننده آواز یا بهاصطلاح «ووکالیست» و بعضی دیگر هم «رپر» هستند. همچنین زیباترین عضو گروه که به نوعی چهره گروه است، «ویژوال» نام دارد. «دنسر» طراح حرکات موزون و «مکنه» جوانترین عضو بند کی-پاپ است و میتواند هر نقشی که میخواهد داشته باشد! میتوان گفت که گروههای کی-پاپ مثل انتقامجویان از چندین عضو مختلف تشکیل میشوند و هرکدام باید نقش خود را به خوبی ایفا کنند تا همگی به موفقیت دست یابند.
۴. استفاده از کلمات غیرکرهای
اگر به اسامی گروههای کرهای دقت کنید متوجه یک موضوع میشوید؛ اینکه همگی اسامی یا سرنامهای انگلیسی دارند. شرکتهای سرگرمی به دنبال مخاطبان بیشتری هستند و به همین جهت از اسم گروه تا عناوین آهنگها را انگلیسی انتخاب میکنند. علاوه بر این در اشعار آهنگهای کی-پاپ میتوان رد پای کلمات غیرکرهای را دید؛ چراکه در فرهنگ کرهجنوبی بهکارگیری کلمات وارداتی و بیگانه عیبی ندارد و اتفاقا در سالهای اخیر با استقبال مردم کره روبهرو شده است. بهعنوان نمونه در آهنگ مسکو مسکو از گروه ONF بخشی از اشعار به روسی هستند تا بتوانند مخاطبانی از کشور روسیه جذب کنند.
۵. برنامههای تلویزیونی و ورایتی شو
شرکتهای سرگرمی با همکاری شبکههای تلویزیونی به پخش برنامههای حذفی (survival show) میپردازند تا کارآموزان منتخب با رأی مردم بهعنوان آیدول دبیو کنند. مثلا در برنامه Produce X 101 که سال گذشته از شبکه Mnet پخش شد، ۲۰ کارآموز برتر از ۱۰۱ کارآموز نزدیک به ۱۵ میلیون رأی جمع کردند که در نوع خود بیسابقه بود. همین اواخر هم برنامهای باعنوان Road to Kingdom با حضور هفت گروه کی-پاپ برگزار شد و مخاطبان غیرکرهای هم توانستند در رأیگیری این برنامه شرکت کنند. برنامههای چالشی، ورایتی شو و کمدی توانسته به اشاعه هر چه بیشتر کی-پاپ کمک کند. همچنین باید به برنامههایی مانند موسیقی محبوب (인기가요) از شبکه SBS اشاره کرد که در آخر هفتهها پخش میشود تا گروهها و خوانندگانی که در طول هفته کامبک دادهاند یا میخواهند دبیو کنند (به اصطلاح debut stage) از طریق این برنامه فرصت حضور در تلویزیون را داشته باشند.
۶. همراه با مد روز
مد و فشن بخشی جداییناپذیر از فرهنگ امروزی کره است و کی-پاپ را نمیتوان از این قاعده مستثنا کرد. در دهه ۱۹۹۰ سئو تایجی و پسران با استفاده از لباسها و المانهای غربی طرفداران زیادی به دست آوردند اما بهمرور سبک پوشش گروهها متنوعتر شد تا مخاطبان بیشتری پیدا کنند. امروزه سبکهای مختلفی مانند خیابانی، آیندهنگر، سیاهوسفید، رترو، گیرا و سنتی در میان گروهها متداول است که بسته به مفهوم آهنگ اصلی آلبوم استفاده میشود. مثلا در سبک سنتی اعضای گروه هانبوک (한복) میپوشند که نوعی لباس قدیمی کرهای است. در سبک خیابانی اما کفش آل استار و هودی بیشتر کاربرد دارد. همین عامل سبب میشود گروههای کی-پاپ در جذب طیف بزرگتری از مخاطبان بهتر عمل کنند.
۷. شبکههای اجتماعی
کاربران شبکههای اجتماعی نظیر توییتر و اینستاگرام معمولا به پدیدههای جدید واکنش زیادی نشان میدهند؛ همین عامل نیز سببشده کی-پاپ بتواند در بین بحث و گفتوگوی کاربران، جایگاه ویژهای پیدا کند و بیشازپیش گسترش یابد. سال گذشته گروه BTS توانست رکورد بیشترین تعامل با مخاطبان توییتر را در گینس ثبت کند؛ نشان از آنکه واکنش به توییتهای این گروه بسیار بالاست. انتشار ویدئوهای سرگرمکننده در اپ تیکتاک، برگزاری چالش با آهنگ جدید و همچنین پخش زنده ویدئویی یا صوتی در اپ V Live (پلتفرم کرهای مخصوص آیدولها) میتواند موجب ارتباط بیشتر گروههای کرهای با طرفداران شود و ضمنا از این طریق مخاطبان جدیدی هم پیدا کنند.
۸. حمایتهای دولتی
در عصری که ارتباط جمعی گسترش یافته است، کی-پاپ میتواند بهعنوان یکی از ابزارهای «قدرت نرم» کره جنوبی عمل کند و نسبت به «قدرت سخت» نظیر تسلیحات نظامی و تحریمهای اقتصادی تاثیر بیشتری داشته باشد. به همین دلیل دولت کره سرمایهگذاری ویژهای روی آن انجام داده و جدا از نتایج مثبت اقتصادی توانسته از طریق کی-پاپ به «دیپلماسی فرهنگی» دست یابد؛ نمونه کارکرد این دیپلماسی در اوایل آوریل ۲۰۱۸ و اجرای گروه Red Velvet در کره شمالی به خوبی مشخص شد. در این برنامه که رهبر کرهشمالی کیم جونگ اون نیز حضور داشت، درگیریهای میان دو کره فروکش کرد و فرصتی دوباره برای مذاکره به وجود آمد. سازماندهی سفارتخانهها و کنسولگریها برای برگزاری کنسرتها و دعوت از طرفداران برای شرکت در جشنوارههای سالانه کی-پاپ از سوی وزارت امور خارجه کره، نمونهای مشخص از حمایتهای دولتی است.
روی دیگر صنعت کی-پاپ
باوجوداینکه موسیقی پاپ کرهای طرفداران بسیاری در جهان دارد اما منتقدانی هم هستند که میگویند حقیقت آن چیزی نیست که در نماهنگهای جذاب و موسیقی شاد آن میبینید. بهعنوانمثال میگویند که قراردادهای این صنعت بهمثابه «بردگی» میماند و نتیجه آن خودکشی و مشکلات روحی برای آیدولها است. تا چند وقت پیش، شرکتهای سرگرمی قراردادهای طولانیمدتی با کارآموزان منعقد میکردند تا در صورت نارضایتی، نتوانند بهراحتی از شرکت جدا شوند. همچنین در این قراردادها بخش ناچیزی از درآمد به آیدول میرسید. این رویه بعدها با فشار دولت و همچنین فندومها (اجتماعی از طرفداران یک گروه خاص) متوقف شد اما باوجود این شرکتها شرایط خاصی را مدنظر قرار میدهند و اگر آیدول از آن تخطی کند، امکان ادامه همکاری با او وجود ندارد. برای مثال مدتی قبل لیم یونگ مین عضو گروه AB6IX به دلیل تصادف در هنگام مستی از گروه کنار گذاشته شد.
اما یکی از اتفاقهای ناگواری که تا مدتها بخش زیادی از طرفداران کی-پاپ را در بهت و اندوه فرو برد و انتقادات بسیاری را برانگیخت، به مرگ کیم جونگ هیون خواننده گروه Shinee برمیگردد. او که از سوی رسانهها تحت فشار بود، به افسردگی شدیدی دچار شد و همین عامل او را برای خودکشی تشویق کرد. نهایتا در دسامبر ۲۰۱۷ جونگ هیون با مسمومیت ناشی از گاز مونوکسید کربن مرگ خود را رقم زد. دقایقی پیشازاین اتفاق، او در پیامی از خواهرش خواسته بود که به آنها (رسانهها و مردم) بگوید که «من کار درست را انجام دادم.» این پیام تاثیرگذار لحظاتی قبل از خودکشی، موجی از انتقاد عمومی به صنعت کی-پاپ و رقابت ناسالم میان شرکتها را به دنبال داشت. رقابتی که نشان داد حتی میتواند منجر به از دست رفتن جان یک آیدول شود.
بزرگان صنعت موسیقی کره
پس از موفقیت سئو تایجی و پسران، بسیاری از کارآفرینان کرهای متوجه شدند که صنعت کی-پاپ میتواند سودآورترین حوزه برای سرمایهگذاری باشد. به همین جهت لی سو مان با SM زودتر از همه وارد عرصه رقابت شد و در سال ۱۹۹۶ یکی از سه عضو قدیمی گروه سئو تایجی و پسران یعنی یانگ هیون سوک، شرکت YG را تاسیس کرد. یک سال بعد هم پارک جین یونگ شرکت JYP را پایهگذاری کرد؛ کسی که با آهنگ مرا رها نکن (날 떠나지마) در گسترش کی-پاپ نقشی اساسی داشت. این سه شرکت به جهت قدمت و نفوذ خود بر صنعت موسیقی کره از سوی مردم به Big Three معروف هستند. هرچند که پس از رسوایی برنینگ سان و درگیر شدن سونگری از بیگ بنگ و همچنین مصرف مواد مخدر از طرف بی.آی لیدر گروه آیکون، یانگ هیون سوک از سمتش استعفا داد و YG دیگر در بین بزرگترین شرکتهای کرهای جایی ندارد.
حالا چند وقتی است که Big Hit با گروههای BTS و TXT جای شرکت YG را پر کرده و در زمره بزرگترین فعالان صنعت موسیقی کره قرار گرفته است. این شرکت که در سال ۲۰۰۵ از طرف بانگ شی هیوک تاسیس شد، ابتدا توانست با JYP برای مدیریت مشترک گروه 2AM به توافق برسد. سپس روی BTS سرمایهگذاری کرد و حالا با داشتن سهام مدیریتی شرکت سرگرمی Pledis (صاحبامتیاز گروههای Seventeen و NU’EST) بیش از نیم میلیارد دلار ارزش دارد. Big Hit در کنار SM و JYP آدیشنها و آزمونهای گستردهای در سراسر جهان برگزار میکند تا نسل بعدی آیدولها را پرورش دهد. گفته میشود ارزش شرکتهای SM و YG روی هم به حدود یک میلیارد دلار میرسد که برای حوزه فعالیت آنها عدد بسیار بزرگی است. البته این دو غول صنعت سرگرمی کره صاحب بیشترین تعداد گروهها و آیدولهای تکخوان هستند.
منبع: مجله دانستنیها، شماره ۲۵۰